پرش به محتوا
برنامه ریزی راهبردی - مدیرعامل کوچک

فرآیند برنامه ریزی راهبردی برای کارآفرینان

تلاش برای ایجاد یک کسب و کار جدید و یا یک رویکرد نوآورانه، می‌ ­تواند بسیار خسته­ کننده باشد. در ابتدا باید بدانید که کجا می­‌خواهید باشید، سپس در رابطه با چگونگی دستیابی به آن برنامه‌­ریزی کنید. همه‌­ی این­ مسائل در حالی است که قبلاً این کارها را انجام نداده­‌اید، از این رو می‌­تواند بسیار دلهر‌ه‌­آور و آزاردهنده باشد. این فرآیند می‌­تواند به برنامه ریزی راهبردی شما جهت دهد، به شما کمک کند که ناامید نباشید و احساس کنید که اوضاع را تحت کنترل دارید.

این مقاله به شما کمک می­‌کند که فرآیند برنامه ­ریزی راهبردی برای کارآفرینان را بشناسید، یک مرور کلی بر روی هر یک از مراحل داشته باشید و با ترفندهایی برای کارآفرینان تازه ­کار در این زمینه آشنا شوید.

فرآیند برنامه ریزی راهبردی

در فرآیند برنامه ­ریزی کاربردی، کارهایی که باید در کوتاه­ مدت انجام شوند تا بتوان به اهداف بلندمدت رسید، تعیین می­‌شوند.

در سطح بالا، فرآیند برنامه ریزی راهبردی دارای پنج مرحله است که هر یک سعی می‌­کنند به یک سؤال به خصوص پاسخ دهند:

  1. نظارت یا ارزیابی: امروز در چه نقطه‌­ای قرار دارید؟
  2. جهت­‌گیری: می­‌خواهید از این نقطه‌­ای که اکنون قرار دارید، به کجا بروید؟
  3. هدف­‌گذاری: از کجا می­‌دانید که به سمتی که می­‌خواهید، در حرکتید؟
  4. تبیین راهبرد: چگونه به آن نقطه­‌ی مطلوب خواهید رسید؟
  5. برنامه‌­ی عملیاتی: برای رسیدن به آن نقطه، چه کارهایی باید انجام داد؟
برنامه ریزی راهبردی - مدیرعامل کوچک

1- نظارت یا ارزیابی

در این مرحله، کارآفرینان باید از خود بپرسند: «من در کدام نقطه قرار دارم؟»

این مرحله، بر ارزیابی وضعیت فعلی کسب و کار و یا دیدگاه مبتکرانه‌­ی مورد نظر تمرکز دارد و می­خواهد تعیین کند کدام کار نتیجه­بخش است (یا نیست).

اگر می­خواهید یک سرمایه­گذاری یا کسب و کار جدید را شروع کنید، در این مرحله باید در رابطه با دیدگاه خود برنامه‌­ریزی کنید. چه مشکلات بزرگی وجود دارند که می­‌خواهید آن­ها را حل کنید؟ چه منابعی برای حل آن­ها در اختیار دارید؟ چه بازارهای بکری وجود دارند که می­‌خواهید به آن­ها دست یابید؟

از طرف دیگر، اگر می­‌خواهید برای یک کسب و کار و یا فرصت موجود، برنامه ریزی راهبردی داشته باشید، باید بررسی کنید که روش فعلی­تان نتیجه­‌بخش است یا خیر. استفاده از ابزارهایی مانند SWOT / TOWS می‌­تواند مفید باشد و دید خوبی در رابطه فرصت­‌هایی که به آن­ها نپرداخته‌­اید و هم­چنین نقاط ضعفی که باید به آن­ها بپردازید، فراهم آورد.

حال که در رابطه با موقعیت فعلی خود به یک درک کلی رسیده­‌اید، باید رابطه­‌ی آن را با جایی که می­‌خواهید در آن باشید، به دست آورید. اکنون می‌­توانید جهت­‌گیری خود را تبیین نمایید.

2- جهت­گیری

در این مرحله، کارآفرینان باید از خود بپرسند: «می­‌خواهم از این نقطه‌­ای که اکنون قرار دارم، به کجا بروم؟» تمرکز این مرحله بر روی تعیین جهت‌گیری و مأموریت کلی کسب و کار کوچک و یا دیدگاه مبتکرانه‌­ی مورد نظر است.

اگر می­خواهید یک سرمایه­گذاری یا کسب و کار جدید را شروع کنید، این­جا جایی است که باید مأموریت خود را تعیین کنید. هدف کلی شما کدام است؟ اولیت اصلی که باید به آن دست یابید، کدام است؟ آیا باید محدوده­‌ی فعالیت­‌های خود را محدود سازید تا اطمینان یابید که به جای انجام ب‌ی­کیفیت ده کار، یک کار را به درستی انجام می­‌دهید؟ این­جا جایی است که آن را خواهید یافت.

اگر در حال کار بر روی یک تجارت یا فرصت موجود هستید، از یافته‌­های خود در مرحله­‌ی ارزیابی استفاده کنید تا ببینید آیا نیاز است که یک تغییر در جهت­گیری­‌ها انجام دهید یا خیر. به طور دقیق در کجا قرار دارید. برای دستیابی به اهداف سطح بالا و یا اولویت­‌هایی که منجر به موفقیت می‌­شوند، باید به کدام نقاط ضعف غلبه نمود. آیا باید بازار هدف را تغییر دارد یا روش برخورد با ذی­نفعان را عوض کرد؟

حال که ایده‌­ای با جهت­گیری سطح بالا (در راستای مطلوب خود) دارید، وقت دستیابی به اهداف خاصی است که در مسیر جهت­‌گیری مطلوب قرار دارند.  

3 – هدف­‌گذاری

در این مرحله، کارآفرینان و صاحبان دیدگاه باید از خود بپرسند: «برای دستیابی به جهت­گیری مورد نظر، به چه چیزهایی نیاز دارم؟» این­جا نقطه­‌ای است که دیدگاه شما به واقعیت تبدیل می‌شود. برای دستیابی به دیدگاه مورد نظر خود در بلند مدت، چه اهداف گسسته‌ای را باید در کوتاه ­مدت و میان ­مدت، دنبال کنید.

صرف نظر از این­که در حال حاضر، بر روی یک کسب و کار و ایده­‌ی جدید کار می­‌کنید یا خیر، این­جا نقطه‌­ای است که در آن، شروع به شناسایی نقاط عطف و یا اهداف قابل دستیابی که برای رسیدن به هدف مورد نظر، باید به آن­ها برسید، خواهید کرد. کدام دستاوردهای کوچک به شما نشان می­‌دهند که در مسیر موفقیت قرار دارید؟ مهم‌­ترین چیزی که باید در ابتدا به آن دست یابید، کدام است؟ این کار به شما کمک می­‌کند تا آن­چه برای دستیابی به آن اهداف احتیاج دارید را شناسایی نمایید.

اهداف باید SMART باشند (خاص، قابل اندازه­گیری، قابل دستیابی، مربوط و به موقع) باشند و نباید برای دوازده ماه آینده، بیش از 4 تا 6 هدف بزرگ در نظر گرفت تا بتوان بر روی همه­‌ی آن­ها، به اندازه­‌ی کافی تمرکز نمود. ممکن است بخواهید بسته به نوع دید خلاقانه‌­ای که روی آن کار می­‌کنید، اهداف خود پشت سر هم ردیف کنید. در چنین وضعیتی، در هر زمان تنها بر روی یک هدف متمرکز خواهید بود.

حال که اهداف خود را مشخص کرده‌­اید، آماده­‌ی تبیین راهبردهای دستیابی به آن­ها هستید.

4- تبیین راهبرد

در این مرحله، کارآفرینان و صاحبان دیدگاه باید از خود بپرسند: «چگونه به آن نقطه­‌ی مطلوب خواهم رسید؟» این­جا نقطه­‌ای است که دیگر در رابطه با «چه» باید کرد برنامه­ ریزی نمی‌­­شود، بلکه باید در رابطه با «چگونگی» انجام آن اندیشید.

ممکن است این موضوع که «یکی از مراحل فرآیند برنامه ریزی راهبردی ، به طور خاص بر روی ایجاد راهبردها متمرکز است»، موجب سردرگمی برخی از افراد گردد. دلیل این امر آن است که شما باید هم راهبرد را به خوبی تدوین نمایید و هم به خوبی به آن عمل کنید. برای انجام این کار، می‌­توانید در مرحله­‌ی تدوین راهبرد، آن­چه من آن را «راهبردهای تاکتیکی» می­‌خوانم بر روی دیدگاه مبتکرانه­‌ی خود پیاده نمایید.

راهبردهایتان باید به شما کمک کنند تا بهترین مسیر عملی را برای دستیابی به اهدافی که در مرحله­‌ی هدف­گذاری تعیین نموده‌­اید، شناسایی کنید. یكی از ساده­ترین راه­ها برای انجام این كار، شناسایی زمینه‌­های راهبردی مخصوص به هر هدف است. به این ترتیب، می­‌توانید تمرکز خود را محدود به مسیرهایی کنید که احتمال دارد شما را به موفقیت برسانند.

حال که راهبردهای خود را تبیین نموده­‌اید، آماده­‌ی برنامه‌­ریزی برای مراحل بعدی و دنبال کردن آن­ها هستید.  

5- برنامه­‌ی عملیاتی

در این مرحله، کارآفرینان و صاحبان دیدگاه باید از خود بپرسند: «برای رسیدن به نقطه­‌ی مطلوب، چه کارهایی باید انجام دهم؟» در این مرحله، کارهای خاصی که باید برای رسیدن به اهداف خود انجام دهید را مشخص می­‌کنید.

برای این کار، باید بر اساس راهبردهای تبیین‌­شده، یک برنامه‌­ی عملیاتی تدوین کنید. برای دستیابی به هر هدف یک راهبرد تبیین نمودیم و اکنون وظایف و کارهایی که باید در راستای هر راهبرد انجام شوند را تعیین می­‌نمایید.

در این­جا به شما تبریک می­‌گویم، زیرا فرآیند برنامه ریزی راهبردی خود را به پایان رسانده‌­اید! اما قبل از آن­که خیالتان خیلی راحت شود، به یاد داشته باشید که در حین دنبال کردن برنامه­‌ی عملیاتی خود، باید مرتباً فرآیند پیشرفت را مورد بررسی قرار دهید و ببینید چه کاری می­‌توان برای رسیدن به نقطه­‌ی مطلوب انجام داد و تمام این چرخه از نو آغاز می‌­شود!

ترفندهایی برای دنبال کردن فرآیند برنامه ریزی راهبردی

– اجازه ندهید که برنامه ­ریزی راهبردی­تان، خیلی زود به برنامه‌ریزی تاکتیکی تبدیل شود: گرچه این کار می‌­تواند خیلی وسوسه‌برانگیز به نظر برسد، اما خیلی زود بر سر برنامه­‌ریزی عملیاتی نروید. قبل از شروع برنامه­‌ریزی، اطمینان حاصل کنید که می­‌دانید به کجا می­‌خواهید برسید!

– محدوده­‌ی خود را مدیریت کنید: اگر مانند غالب افراد خلاق باشید، حتماً دیدگاه‌­های زیادی دارید. دامنه­‌ی جهت­گیری‌­ها و اهداف اولیه­‌ی خود را محدود سازید و تنها به مواردی بپردازید که در اولویت اول قرار دارند. از این طریق، تنها بر روی موارد مهم تمرکز خواهید کرد و شانس بسیار خوبی برای دستیابی به آن­ها خواهید داشت!–  فراموش نکنید که برنامه ریزی راهبردی شما قابل دستیابی باشد: فراموش نکنید که یکی از ویژگی­های هدف­گذاری هوشمندانه، «قابلیت دسترسی» بود. مهم است که برنامه ریزی راهبردی شما واقع­‌بینانه باشد، در غیر این صورت کارهایتان بیش از حد توانتان خواهند بود و در نهایت تسلیم می‌­شوید.

نویسنده: Lindsay Phillips
منبع: وبسایت startsomethingawesome

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *